Οι συχνές διακρίσεις ή αποκλείσεις της κοινωνίας μας προς την διαφορετικότητα

>> Γράφει ο Γιώργος Πατεριμός

Η διαφορετικότητα είναι μέρος της καθημερινής μας ζωής. Καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή με ανθρώπους που φέρουν κάποια χαρακτηριστικά τα οποία τους διαφοροποιούν από τον λεγόμενο «φυσιολογικό μέσο όρο». Τα άτομα αντιμετωπίζονται αρνητικά από την κοινωνία και συχνά τους αποδίδεται άμεσα ευθύνη για την κατάστασή τους χωρίς να εξετάζονται άλλοι παράγοντες.  Η άνιση και άδικη αυτή αντιμετώπιση της διαφορετικότητας πηγάζει πολλές φορές από μια αίσθηση ανωτερότητας των ανθρώπων που θεωρούν τους εαυτούς τους φυσιολογικούς.  Οι πιο συχνές διακρίσεις στην κοινωνία αφορούν τα άτομα με κάποιου είδους αναπηρία ή μειονεξία  και τα άτομα με κάποια εμπειρία ψυχολογικής ή ψυχιατρικής απόκλισης. Τα συγκεκριμένα ειδικά χαρακτηριστικά αυτών των κοινωνικών ομάδων μεγαλοποιούνται, γενικεύονται και απολυτοποιούνται σε ακραίο πολλές φορές βαθμό. Έτσι δημιουργούνται στερεοτυπικές εικόνες για τον «τρελό», για τον «ανάπηρο». Το άτομο που ανήκει σε κάποια από αυτές τις κοινωνικές ομάδες έχει ν' αντιμετωπίσει, εκτός από τη δυσκολία - μειονεξία και μία «δεύτερη αρρώστια», ίσως την πιο δύσκολη από την κύρια, που δεν είναι άλλη από το κοινωνικό στίγμα . Το κοινωνικό στίγμα επιβαρύνει την κατάσταση του ατόμου και την συμπτωματολογία του και έχει βρεθεί σε έρευνες ότι σχετίζεται με την επιδείνωση της πορείας αποκατάστασής του. Επίσης επηρεάζει άμεσα την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση του ατόμου, καθώς αποτελεί ισχυρό πλήγμα στον αυτοσεβασμό του.  Δε θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι το δυσκολότερο ζήτημα που έχει να αντιμετωπίσει ένα άτομο το οποίο παρουσιάζει διαφορετικότητα  δεν είναι τόσο η διαφορετικότητα αυτή καθ' εαυτή, όσο η αρνητική στάση της κοινωνίας απέναντι στη διαφορετικότητά του. Σε πολλές περιπτώσεις τα άτομα με κάποια ιδιαιτερότητα αντιμετωπίζονται ως εντελώς ανίκανα όντα, πλήρως εξαρτώμενα και ανήμπορα. Πιστεύω ότι συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό τα Μ.Μ.Ε. (κυρίως η τηλεόραση), τα οποία δημιουργούν τη δημόσια εικόνα της «τρέλας» και της «αναπηρίας» και τη διαιωνίζουν. Μεγάλο επίσης ρόλο παίζει, όπως σε όλα τα ζητήματα, η ελλιπής και ανεπαρκής παιδεία, η έλλειψη ενημέρωσης και  ευαισθητοποίησης πάνω σε ζητήματα σχετικά με τη διαφορετικότητα.

Πόσοι από εμάς κάνουμε παρέα ,παίζουμε μαζί τους  ,τους καλούμε στα σπίτια μας ,τους εμπιστευόμαστε , πόσοι από εμάς έχουμε παρκάρει σε θέση αναπήρου ,πόσες φορές πάνω σε ράμπες , τους παίρνουμε στην δουλεία μας  η΄  έχουμε μιλήσει στα παιδιά μας για αυτά τα άτομα; Ένας από τους ανήξερους ήμουν και εγώ …..και δεν το κρύβω …..γιατί δεν βρέθηκε όταν ήμουν μικρός να μας μιλήσουν για αυτά τα άτομα και πως μπορούμε να τα εντάξουμε στην καθημερινότητα μας ……. Όλα αυτά άλλαξαν με τον ερχομό ενός παιδιού με την διαφορετική του σκέψη αντίληψη και προτεραιότητα στην ζωή του  …..ήταν η αίτια να δω τον κόσμο μέσα από τα μάτια του και να καταλάβω πόσα λάθη έχω κάνει  στην ζωή μου.

Ένα άτομο  με αναπηρία, δεν είναι ένα άτομο που δε θέλει φίλους, κοινωνική ζωή, το παιχνίδι, τη βόλτα του, τις διακοπές του, το σχολείο, τις εξωσχολικές δραστηριότητες, τη διασκέδαση! Αντιθέτως ένα άτομο  με αναπηρία τα έχει περισσότερο ανάγκη όλα αυτά! Το να έχεις μια αναπηρία δεν είναι εύκολο! Όμως  το μεγαλύτερο τους πρόβλημα είναι πως νιώθουν μη αποδεκτά και αισθάνονται πως πρέπει να τα κάνουν όλα μόνα τους! Ζητούν τη φιλία μας, την παρέα μας, την αγάπη μας για να τους δώσουμε τη δύναμη και την ελπίδα να πετύχουν τους στόχους τους!

Πιστεύω ότι η επαφή με τα άτομα που βιώνουν κάποιου είδους διαφορετικότητα έχει τελικά να μας προσφέρει πολλά, καθώς μπορούμε ν' αντλήσουμε πολύτιμα διδάγματα ζωής. Αξίζει τον κόπο να κάνουμε  όλοι εμείς οι «φυσιολογικοί» ένα βήμα μπροστά, να συντελέσει ο καθένας από εμάς στο σπάσιμο των στερεοτύπων, στην κατάργηση των μύθων σχετικά με τη διαφορετικότητα, αξίζει τον κόπο ν' αγκαλιάσουμε ως κοινωνία όλους αυτούς τους συνανθρώπους μας που μέσα από τον αγώνα που διεξάγουν σε τόσο αντίξοες κοινωνικές συνθήκες, επιβεβαιώνουν κάθε στιγμή στην πράξη αυτό που ονομάζουμε ανθρώπινη δύναμη, αξιοπρέπεια, πάλη για ζωή!