Κυβερνητικές πρωτοβουλίες για ανάπτυξη στα νησιά

>>Γράφει ο Βουλευτής Χίου του ΣΥΡΙΖΑ, Ανδρέας Μιχαηλίδης

Ο δίδυμος στόχος της δίκαιης ανάπτυξης και της παραγωγικής ανασυγκρότησης αποτελεί αναμφισβήτητα μια από τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης.  Πρόκειται ασφαλώς για απαιτητικό και πολυσύνθετο στόχο από τον οποίο θα κριθεί σε σημαντικό βαθμό και η συνολική επιτυχία του κυβερνητικού έργου στο τέλος της θητείας. Τη στιγμή όμως της πλήρους καθίζησης, στην οποία έχει περιέλθει η χώρα λόγω της αποτυχίας του προηγούμενου παραγωγικού μοντέλου και της καταστροφικής μνημονιακής «θεραπείας» που επιβλήθηκε, σφάλμα δεν είναι ο οραματισμός ενός δύσκολου στόχου, αλλά η συνέχιση του «μια από τα ίδια» ή η υιοθέτηση του νεοφιλελεύθερου δρόμου.

Αν λοιπόν η δίκαιη ανάπτυξη είναι ο στόχος, μια από τις προϋποθέσεις επιτυχίας του είναι και η ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και η μέριμνα για τις πιο μειονεκτούσες ή δοκιμαζόμενες περιοχές. Συγκεκριμένα, θα ήθελα να σταθώ στις νησιωτικές περιοχές και να αναφέρω κάποιες από τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες οι οποίες έχουν αρχίσει να υλοποιούνται και οι οποίες στοχεύουν να στηρίξουν ειδικά, ή προνομιακά, την ανάπτυξη στα νησιά, ιδίως εκείνα όπως η Χίος που έχουν επωμιστεί δυσανάλογο βάρος του προσφυγικού.

Ο αναπτυξιακός νόμος (4399/2016) που πρόσφατα ψηφίστηκε στη Βουλή, παρότι από μόνος του δεν μπορεί φυσικά να οδηγήσει στην ανάκαμψη, περιέχει μια σειρά από θετικές προβλέψεις, τόσο ως προς την επίτευξη του υπέρτερου στόχου της παραγωγικής ανασυγκρότησης και δίκαιης ανάπτυξης, όσο και ως προς τον ειδικότερο στόχο της αναπτυξιακής στήριξης των νησιών. Κάποιες από τις προβλέψεις αυτές που αφορούν ειδικώς τα νησιά, οι οποίες νομίζω ότι δεν έχουν γίνει ευρύτερα γνωστές, είναι οι εξής:

1.      Στις ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων (άρθρο 12) περιλαμβάνονται και επιχειρήσεις των οποίων το σχέδιο υλοποιείται στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου καθώς και τα νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων. Επιπροσθέτως της προηγούμενης ομάδας νησιών, περιλαμβάνονται ρητά στις ειδικές κατηγορίες ενίσχυσης και τα μικρά και μεγαλύτερα νησιά που αντιμετωπίζουν αυξημένες προσφυγικές ροές.

2.      Ο γενικός προσανατολισμός του αναπτυξιακού νόμου προς ενίσχυση του σκέλους των φοροαπαλλαγών έναντι των επιχορηγήσεων είναι μια σημαντική διαφοροποίηση έναντι των προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων. Σωστά, και με τρόπο που υποδεικνύει κατανόηση των διαφορετικών αναγκών, από αυτήν τη γενική κατεύθυνση εξαιρούνται οι ειδικές κατηγορίες ενίσχυσης, μεταξύ των οποίων και τα νησιά που προανέφερα, σε αναγνώριση των ειδικών δυσκολιών και συνθηκών που συντρέχουν σε αυτές τις περιοχές οι οποίες καθιστούν σημαντικότερη την παροχή αρχικής ώθησης σε νέες επενδυτικές πρωτοβουλίες ώστε να τονωθούν οι νησιωτικές οικονομίες.

3.      Με τις προβλέψεις του άρθρου 79 παρέχονται πρόσθετες και ειδικές διευκολύνσεις ολοκλήρωσης σε επενδυτικά σχέδια που είχαν ενταχθεί στους αναπτυξιακούς νόμους του 2004 και του 2011 και που υλοποιούνται στα νησιά που αντιμετωπίζουν προσφυγικές ροές.

4.      Εκτός των προηγούμενων ειδικά στοχευμένων προς τα νησιά διατάξεων, οι γενικότερες, κεντρικές κατευθύνσεις του αναπτυξιακού νόμου συμβαδίζουν απόλυτα με τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά της Χιακής οικονομίας. Αναφέρομαι, για παράδειγμα, στην σαφή «προτίμηση» του νόμου προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των ωφελούμενων (όταν με τους προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους το 4% των επενδυτικών σχεδίων έλαβε σχεδόν τις μισές ενισχύσεις), καθώς και στην ρητή αναφορά που κάνει ο νόμος στον κλάδο της Αγροδιατροφής, στον οποίο δραστηριοποιούνται μια σειρά από επιχειρήσεις στο νησί μας, ως έναν εκ των δύο τομέων που θα δοθεί προτεραιότητα στις ενισχύσεις.

Εκτός του αναπτυξιακού νόμου, αλλά και της διατήρησης του μειωμένου ΦΠΑ στη Χίο και τα υπόλοιπα νησιά που φιλοξενούν αυξημένους αριθμούς προσφύγων, κάποια πρόσφατα προγράμματα και πρωτοβουλίες με έμφαση την ανάπτυξη στα νησιά που επιγραμματικά θέλω να αναφέρω είναι το νέο πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας του ΕΣΠΑ, ύψους 520 εκ. € για το διάστημα 2014-2010, το πρόγραμμα Leader (Ενίσχυση Στρατηγικών Τοπικής Ανάπτυξης) επίσης του ΕΣΠΑ, καθώς και η δωρεάν επιδότηση του Κοινωνικού Τουρισμού σε ωφελούμενους που θα επιλέξουν τα πέντε νησιά του Αν. Αιγαίου που αντιμετωπίζουν μεγάλες προσφυγικές ροές.

Τα παραπάνω δεν επαρκούν φυσικά από μόνα τους για την ανάταξη της ανάπτυξης στη Χίο και τα άλλα νησιά· ούτε θέλω εδώ να αποσιωπήσω πιθανές αρνητικές επιπτώσεις του προσφυγικού στην τουριστική κίνηση, αν και σώφρον θα ήταν να μην καταστροφολογούμε προκαταβολικά. Σε πείσμα, όμως, της ισοπεδωτικής στάσης πολλών πολιτικών χώρων και ενημερωτικών μέσων, η κυβέρνηση δείχνει πως κατανοεί τη σημαντική όξυνση των αναγκών και ανησυχιών των νησιωτών και πως υλοποιεί σταδιακά το σχέδιό της για αντισταθμιστικά μέτρα και ενίσχυση της ανάπτυξης με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης.