Η διαφορά της φιλανθρωπίας από την αλληλεγγύη

>> Του Γιώργου Φωτ. Παπαδόπουλου- Κήρυκα θείου λόγου

Σε πρόσφατη επίσκεψή μου σε κάποιο χωριό της νότιας Χίου για κηρυκτικά καθήκοντα, στα πλαίσια μελέτης της Αγίας Γραφής, ορισμένοι πιστοί μου έθεσαν το ερώτημα <<ποια η διαφορά της φιλανθρωπίας από την αλληλεγγύη ?>>.

Άνοιξα, λοιπόν, την Αγία Γραφή και με βάση τα σχετικά χωρία, τόσο του Ευαγγελίου, όσο και του ιερού Αποστόλου, προέβαλα την μεταξύ τους σχέση, τις ομοιότητες αλλά –κυρίως– τις διαφορές τους.

Η φιλανθρωπία είναι ασυγκρίτως ανώτερη από την αλληλεγγύη. Γιατί ? Διότι καταρχήν δεν μπορεί κάποιος να στέκεται αλληλέγγυος στο συνάνθρωπό του και το κοινωνικό σύνολο εάν πρωτίστως δεν είναι φιλάνθρωπος. Δηλαδή η υψίστη αυτή αρετή, η αγάπη για τον άνθρωπο, αυτή συνιστά την έννοια της φιλανθρωπίας. Και η έννοια αυτή είναι η γενεσιουργός, η μητέρα δηλαδή, της αλληλεγγύης. Αλληλεγγύη μπορούν να έχουν μεταξύ τους και οι ληστές, οι ψεύτες, οι πολιτικοί που εξουθενώνουν τους λαούς τη γης, οι κακοποιοί. Αυτοί συμπαρίστανται ο ένας στον άλλον διότι προσδοκούν και ευελπιστούν στο ίδιον όφελος που είναι κοινό για τους ίδιους. Όμως, αυτοί δεν είναι φιλάνθρωποι. Είναι κτηνάνθρωποι. Απεναντίας, εκείνος που είναι φιλάνθρωπος είναι αδύνατον να μην είναι αλληλέγγυος σε οποιαδήποτε δομή ή δράση κοινωνικής αλληλεγγύης και στήριξης στο συνάνθρωπο ή την κοινωνία, η οποία πρέπει να είναι προϊόν ΑΓΑΠΗΣ και ΜΟΝΟΝ, όχι λύπης η ανάγκης. <<Έκαστος καθώς προαιρείται τη καρδία, μη εκ λύπης ή εξ ανάγκης. Ιλαρόν γάρ δότην αγαπά ο Θεός>> (Β΄ Κορινθ. Θ΄, 7)

Με δυο λόγια, αναφορικά με τις δυο έννοιες καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα:

1.Η φιλανθρωπία είναι ανώτερη έννοια από την αλληλεγγύη, διότι είναι η γενεσιουργός αιτία της. <<Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως>> (Λουκ. ΣΤ΄, 31).

2.Η αλληλεγγύη είναι το προϊόν της φιλανθρωπίας. Έτσι, δεν νοείται φιλανθρωπία δίχως αλληλεγγύη και αλληλεγγύη δίχως φιλανθρωπία. <<Της δε κοινωνίας και φιλανθρωπίας μη επιλανθάνεσθε. Τοιαύταις γάρ θυσίαις ευαρεστείται ο Θεός>> (Εβρ. ΙΓ΄, 16).

3.Φιλανθρωπία ονομάζεται η αγάπη, η αρετή που εμφύτευσε ο Θεός στον άνθρωπο για να αγαπά το συνάνθρωπό του και η επιβολή της συνείδησής του, ο αυτοέλεγχος, ότι οφείλει να του στέκεται αλληλέγγυος, υπό το πρίσμα της αγάπης και όχι της λύπησης ή της προσωπικής ανάγκης. <<Εάν αγαθοποιείτε τους αγαθοποιούντας υμάς, ποία υμίν χάρις εστίν ? Και γάρ οι αμαρτωλοί το αυτό ποιούσιν>> (Λουκ. ΣΤ΄, 33).

4.Πρώτος θεμελιωτής και εκφραστής της έμπρακτης και άκρας φιλανθρωπίας υπήρξε ο ίδιος ο Θεός, ο Εσταυρωμένος και Αναστημένος Κύριος. <<Αυτός τας ασθενείας ημών έλαβεν και τας νόσους ημών εβάστασεν>> (Ματθ. Η΄, 17 & Ησαίας ΝΔ΄, 3). Έτσι και εμείς <<αλλήλων τα βάρη βαστάζετε και ούτως αναπληρώσατε τον νόμον του Χριστού>> (Γαλάτας ΣΤ΄, 2).-