Αναζητώντας «ηγέτη σωτήρα»

>> Του Αριστείδη Ζαννίκου

Πρόσφατο κείμενό μου, υπό τον τίτλο “Αναφορά στα αυτονόητα”, αυτοπεριορίσθηκε στο να περιγράψει λίγες αλλά βασικές και αναγκαίες δράσεις της νέας Δημοτικής Αρχής που θα προκύψει από τις εκλογές του προσεχούς Μαΐου.

Ανώνυμος σχολιαστής καλώς αντιλήφθηκε και ορθώς παρατήρησε ότι, αυτά που αναφέρω, σχετίζονται με απλή, έστω καλύτερη, διαχείριση της καθημερινότητας επισημαίνοντας-αν το κατάλαβα καλά- ότι, η Χίος έχει ανάγκη ενός νέου, δυναμικού ηγέτη με όραμα για το αύριο, ώστε, πίσω του να συστοιχηθούν οι δημότες προς επίτευξη πολύ μεγάλων στόχων.

Δεν θα διαφωνήσω με την ουσία της παρατήρησης. Άλλωστε, κάτι ανάλογο δείχνει να αποζητά και εναγωνίως να προσδοκά μεγάλη μερίδα συμπατριωτών όχι μόνο τοπικά αλλά και Πανελλαδικά. Εν προκειμένω όμως ας μου επιτραπεί μία επισήμανση.

Όντως, ειδικά σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή, οι άνθρωποι, εξ ενστίκτου, αναζητούν ηγέτη ικανό να τους απαλλάξει από τα δεινά, επί του οποίου θα μπορούσαν να στηριχθούν και πίσω από τον οποίον θα αποφάσιζαν να συστρατευθούν, ελπίζοντας ότι έτσι “όλα θα φτιάξουν, όλα θα γίνουν καλύτερα και μάλιστα γρήγορα” ως δια μαγείας.

Με όρους κοινωνικής ψυχολογίας η προσδοκία αυτή ούτε ανεξήγητη είναι, ούτε παράλογη ούτε και άνευ ουσίας. Συχνά όμως, αποδεικνύεται ουτοπική.

Γι' αυτό, και προκειμένου να μην υπάρξουν οδυνηρές απογοητεύσεις, χρειάζεται προσοχή.

Χρειάζεται να πιστέψουμε ότι, όπως δεν υπάρχουν νέοι “Μεσσίες”, έτσι δεν είναι πιθανό να υπάρξουν στις μέρες μας “Ηγέτες Σωτήρες”.

Αν δεν θελήσουμε εμείς οι ίδιοι να “σωθούμε”, σωτηρία δεν πρόκειται να υπάρξει ως εκ θαύματος. Ο ηγέτης με όραμα, ικανότητες και τόλμη είναι βέβαια απαραίτητος για επιδίωξη και επίτευξη μεγάλων στόχων.

Μόνο που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε και να συμφωνήσουμε εξ αρχής ως προς το ποιούς ακριβώς στόχους θεωρούμε μεγάλους ώστε, ως τέτοιους, να τους επιδιώξουμε.

Θέλουμε π.χ. απλή ποσοτική ανάπτυξη με όρους καθαρά οικονομικούς;

Κάτι παρόμοιο ζήσαμε στην Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια. Ούτε καλύτεροι γίναμε ούτε και ευτυχέστεροι. Με τρόπο άφρονα οδηγηθήκαμε στα σημερινά τραγικά αδιέξοδα.

Ακόμη και οι Σκανδιναυικές Χώρες, με τα άριστα συστήματα διοίκησης, τον άφθαστο οικονομικό πλούτο και τα υποδειγματικά Κράτη πρόνοιας, στατιστικά κατέχουν παγκοσμίως την πρωτιά σε ετήσιες αυτοκτονίες.

Άρα δεν είναι η υλική ευημερία από μόνη της ικανή να κάνει τους ανθρώπους ικανοποιημένους και ευτυχείς. Αν αυτό ίσχυε, δεν θα ακούγαμε ποτέ για αυτοκτονίες πλουσίων, ισχυρών και προβεβλημένων επιχειρηματιών και καλλιτεχνών.

Αναζητώντας λοιπόν τον “Ηγέτη Σωτήρα” ας επικεντρωθούμε πρώτα και ας ξεκαθαρίσουμε προς τα πού θέλουμε να πάμε, με ποιές αξίες και αρχές και βεβαίως με ποιούς στόχους.

-Μπορούμε π.χ. να ζήσουμε αξιοπρεπώς με λιγώτερα μεν υλικά αγαθά αλλά με περισσότερη παραγωγική εργασία χωρίς να θεωρούμε π.χ. “ντροπή” τη χειρωνακτική εργασία;

-Μπορούμε να μετριάσουμε αισθητά τη σπατάλη φυσικών πόρων περιορίζοντας την αρνητική έως καταστροφική επίδραση επί του παγκοσμίου οικοσυστήματος;

-Μπορούμε να είμαστε αλληλέγγυοι ο ένας προς τον άλλον, να σεβόμεθα την προσωπικότητα και τα δικαιώματα των διπλανών μας και να μη προκαλούμε τους τρίτους με ανεύθυνη, ανέμελη και επικίνδυνη συμπεριφορά;

-Μπορούμε να σεβόμεθα και να τηρούμε τους νόμους, ακόμη κι αυτούς που δεν μας αρέσουν ή δεν μας συμφέρουν, μιάς και μόνο αυτό οδηγεί σε ομαλή κοινωνική συμβίωση;

-Μπορούμε να δείχνουμε όλοι μικροί, μεγάλοι, σεβασμό στο δημόσιο χώρο, στη δημόσια περιουσία, στο δημόσιο χρήμα καθώς και στις κοινές παραδοσιακές ηθικές αξίες και αρχές;

-Μπορούμε να θέσουμε σε δεύτερη μοίρα το ό,ποιο προσωπικό συμφέρον χάρη του κοινού καλού συνεργαζόμενοι ειλικρινά προς επίτευξη αυτού;

-Τέλος, μπορούμε να θέσουμε συνειδητά τα δικαιώματα των επόμενων γενεών (δηλαδή των παιδιών και εγγονιών μας) δίπλα ή και πάνω από τα δικά μας;

Τις απαντήσεις, δυστυχώς τις γνωρίζουμε επί των ανωτέρω ερωτημάτων.

Η καθημερινή, συνήθως αρνητική, απάντηση σ' αυτά, φανερώνει ότι “ατομικά και συλλογικά πάσχουμε”.

Και μόνη ελπίδα “ίασης” είναι να αποφασίσουν συνειδητά οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, τα Μ.Μ.Ε. και οι κάθε λογής Ηγεσίες, να πράξουν στο ακέραιο το ηθικό, νομικό και ανθρώπινο καθήκον τους. Να διδάξουν δηλαδή με καλά παραδείγματα “ΣΩΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ”. Χωρίς αυτό ως βασική προϋπόθεση, κανένας “Ηγέτης Σωτήρας” δεν πρόκειται να φανεί στον ορατό ορίζοντα.

Αν μάλιστα τύχει να φανεί, κινδυνεύει να “κατασπαραχθεί” από το ανήμερο θεριό που, ναι μεν έχει εκ φύσεως εντός του ο άνθρωπος, όμως, τα τελευταία χρόνια, φροντίσαμε, με πράξεις και παραλείψεις, να το μετατρέψουμε σε “αδηφάγο Δράκο”.

Αυτόν ακριβώς το Δράκο αν δεν σκοτώσουμε ως νέοι Άι Γιώργηδες, “νερό δεν πρόκειται να πιούμε από το πηγάδι....”