Η Ελλάδα στο Διάστημα: Δημιουργία του Κέντρου Παρατήρησης Εγγύς Διαστήματος Χίου

Η έρευνα του διαστήματος έχει πλέον ξεφύγει από τα όρια της επιστημονικής περιέργειας και εισέρχεται δυναμικά στην καθημερινότητά μας, μέσω διαστημικών τεχνολογικών εφαρμογών που διευκολύνουν και βελτιώνουν τη ζωή μας. Οι τεχνολογίες αυτές, από την παρακολούθηση φυσικών φαινομένων και επικοινωνιών έως την ασφάλεια συνόρων και την άμυνα, υπογραμμίζουν τη σημασία του διαστήματος για την κοινωνία.

Στην Ελλάδα, η ενασχόληση με το διάστημα έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο τα τελευταία 15 χρόνια. Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος EuroQCI, που αφορά τη δημιουργία μιας ασφαλούς υποδομής κβαντικής επικοινωνίας σε ολόκληρη την ΕΕ, η χώρα μας συμμετέχει ενεργά από το 2019. Μέσω χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA), το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ) προχωρά στην εγκατάσταση τεσσάρων οπτικών τηλεσκοπίων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, ένα εκ των οποίων θα τοποθετηθεί στη Χίο.

Η απόφαση για την εγκατάσταση τηλεσκοπίου στη Χίο ήταν αποτέλεσμα συντονισμένων προσπαθειών της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, του Πανεπιστημίου Αιγαίου, του ΕΑΑ και του Συλλόγου Αστρονομίας Χίου. Κύριο ρόλο στην ολοκλήρωση της συνεργασίας και υπογραφής του μνημονίου είχαν, ο τέως Αντιπεριφερειάρχης Καινοτομίας της προηγούμενης Περιφερειακής Αρχής, κ. Λεωνίδας Αθηνάδης, και ο νυν Αντιπεριφερειάρχης Καινοτομίας, Βιομηχανίας, Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Απόδημου Ελληνισμού, κ. Παντελής Α. Μπουρνιάς.

Η Περιφερειακή ενότητα Χίου έχει ήδη προχωρήσει σε εργασίες για την προσβασιμότητα στην περιοχή των Αψηλών, όπου προβλέπεται να τοποθετηθούν τα μηχανήματα ενώ μεταφέρεται εκεί και ένα κοντεινερ μέσω της Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας.

Η Χίος, με αυτή την πρωτοβουλία, θα φιλοξενεί το μόνο τηλεσκόπιο της Ανατολικής Ελλάδας, αποτελώντας βασικό κόμβο παρατήρησης στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης.

Για την υλοποίηση αυτού του οράματος, αποφασίσθηκε η ίδρυση του Κέντρου Παρατήρησης Εγγύς Διαστήματος Χίου (ΚΕ.Π.Ε.ΔΙ.Χ.). Το Κέντρο θα αποτελέσει μια πρωτοποριακή επένδυση με χρονικό ορίζοντα άνω των 50 ετών, ενισχύοντας την έρευνα, την καινοτομία και την εκπαίδευση στο Βόρειο Αιγαίο.

Το ΚΕ.Π.Ε.ΔΙ.Χ. αποσκοπεί:

   •     Στην υποστήριξη επιστημονικών ερευνών από το ΕΑΑ και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

   •     Στην ανάδειξη της Χίου ως κέντρου καινοτομίας και ερευνητικής αριστείας.

   •     Στη δημιουργία δομών όπως πλανητάριο, εκθεσιακοί χώροι και εκπαιδευτικές δράσεις για μαθητές και κοινό.

   •     Στην ενίσχυση της επιστημονικής και τεχνολογικής εκπαίδευσης για τους κατοίκους των νησιών.

Εθνική και Εκπαιδευτική Σημασία

Η ίδρυση του ΚΕ.Π.Ε.ΔΙ.Χ. δεν περιορίζεται στις επιστημονικές προεκτάσεις. Συμβάλλει καθοριστικά στην επιστημονική εκπαίδευση των νησιωτών, προσελκύοντας ερευνητές, εκπαιδευτικούς και διεθνή χρηματοδοτικά προγράμματα, ενώ ενισχύει τον εθνικό ρόλο της Ελλάδας στο πεδίο της διαστημικής τεχνολογίας.

Η τελετή υπογραφής του μνημονίου συνεργασίας για το ΚΕ.Π.Ε.ΔΙ.Χ. με παρουσία του Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου Κωσταντίνου Μουτζούρη θα πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών και του προέδρου της, καθ. Σταμάτη Κριμιζή, την Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2024, στις 12:00 το μεσημέρι, στην Ανατολική Αίθουσα της Ακαδημίας Αθηνών.