«Οι Σωσμένοι. Ένα μνημόσυνο θεατρικό»

>> Του Στέλιου Δ. Καραβόλου

Tην Τετάρτη 12^η του Αυγούστου στην πλατεία των Αρμολίων δόθηκε η θεατρική παράσταση ‘’οι σωσμένοι της σφαγής της Χίου’’. Οι σωσμένοι ήταν μάρτυρες που επέζησαν της σφαγής και ο δάσκαλος κ. Στέλιος Βίος διέσωσε τις μαρτυρίες τους. Αφηγήθηκαν αριστοτεχνικά από τις ηθοποιούς Υρώ Μανέ, την Καλλιρόη Μυριγκού, την Αρκαδία Ψάλτη, τους αδερφούς Γεώργιο και Σταύρο Μυλωναδάκη αληθινές φρικιαστικές ιστορίες από επιζώντες της σφαγής, διαταγές ασύστολης σφαγής ακόμη και γυναικών εγγείων και βρεφών και γερόντων, πάνω από 1000 άτομα παρακολούθησαν την παράσταση. Αριστουργηματική ήταν η ενσάρκωση των ρόλων, και η δυσκολία της μονοτονίας των αφηγηματικών μονολόγων ξεπεράστηκε και καθόλου δεν άμβλυνε το ενδιαφέρον των θεατών. Νεκρική ήταν η ησυχία που επικρατούσε στην πλατεία όμως ούτε ένα δάκρυ δεν πότισε την διψασμένη μαρτυρική γη που αγκάλιασε και ανάπαυσε τα μαρτυρικά σώματα των προγόνων μας.

Είναι πέραν από τις δυνατότητές μας να εξηγήσουμε πως (ελαχίστων ίσως εξαιρουμένων) το ακροατήριο έμοιαζε με ένα τεράστιο δημοτικό σχολείο που ακούει το παραμύθι για την κακή μάγισσα που μοιράζει συμφορές. Εν τούτοις βρεθήκαμε σε ένα πραγματικό θέατρο που σύμφωνα με τους αρχαίους αλλά και τους νέους που γνωρίζουν, δεν το ανεβάζουμε στην σκηνή αλλά το διδάσκομαι επί σκηνής και είναι διπλά διδακτικό γιατί είναι ιστορικό και διδαγμένο με υποδειγματικό επαγγελματισμό.

‘’Λαός που ξεχνά την ιστορία του είναι ξεγραμμένος λαός’’ λένε οι εθνάρχες μας και η αμοιβαία φιλία για να είναι αμφίδρομα επωφελής πρέπει να χαρακτηρίζεται από αμφίδρομες καλές προθέσεις και πρακτικές. Όταν όμως προσφέρεις κλάδον ελαίας και μαζί με την ελαία χάνεις και το χέρι σου, τότε η εκδηλώσεις καλών προθέσεων είναι αυτοκτονικές. Είναι γνωστές οι προκλήσεις στο Αιγαίο, οι διεκδικήσεις της Ελληνικής σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο Α.Ο.Ζ. η προσπάθεια εκτουρκισμού της Θράκης και η δολοφονία των Κυπρίων αιχμαλώτων.

Για την αιματοβαμμένη ιστορία των ειδεχθών εγκλημάτων του 1822 στην Χίο ποτέ δεν ζήτησαν συγνώμη όπως έκανε η Γερμανία και τα σημάδια δείχνουν ότι μπορεί να επαναληφθεί. Θα είναι τότε που ο σουβλατζής που επιχαίρει γιατί πούλησε σουβλάκια στους Τούρκους επισκέπτες (και όχι τουρίστες) θα βρεθεί πρόσφυγας σε τσαντίρι στα Μεσόγεια Αττικής γιατί ξέχασε τους πρόσφυγες της Κων/πόλεως, της Κύπρου της Σμύρνης και του Πόντου. Θα είναι τότε που ο πελάτης που αγόρασε τα σουβλάκια με το πρώτο γνέψιμο του εισβολέα θα τρυπώσει μέσα στο σπίτι του σουβλατζή όπως έκαναν και στην Κύπρο. Η παράσταση ‘’Οι σωσμένοι του 1822 και η κριτική της από εμάς δεν αποτελούν κήρυγμα μίσους αλλά κήρυγμα Εθνικής αυτοάμυνας. Την ιστορία δεν την μαθαίνουμε για να παριστάνουμε τους εγκυκλοπαιδικούς, και αλλοίμονο στον λαό που έμαθε να ξεχνά.