Η καταστροφή ως ευκαιρία αναδημιουργίας

>> Του Αριστείδη Ζαννίκου

Το κατάμαυρο πέπλο που, ως σάβανο, κάλυψε ένα τεράστιο τμήμα της Χίου, πλακώνει την ψυχή και το είναι μας. Τόσο η πρωτοφανής περιβαλλοντική καταστροφή όσο και η συμφορά που έπληξε γεωργούς – κυρίως μαστιχοπαραγωγούς-,κτηνοτρόφους και μελισσοκόμους του νησιού μας, έχει συγκλονίσει ντόπιους και μη.

  Πόνος, λύπη, απόγνωση, αγανάκτηση, θυμός είναι τα συναισθήματα που κυριαρχούν.

'Όμως, κατά μία άποψη-που φαίνεται λογική-όταν προκληθεί μια ζημιά, όταν συντελεσθεί κάποια καταστροφή, μικρή ή μεγάλη, δείχνουν να είναι χωρίς ουσιαστικό νόημα η θλίψη, ο πόνος και η απόγνωση. Αν -κατά την άποψη αυτή- η ζημιά δεν μπορεί να αποκατασταθεί, σε τίποτα δεν αλλάζει η κατάσταση όσο και να στεναχωρηθούμε, όσο και να οργισθούμε. Αν πάλι τα πράγματα μπορούν να διορθωθούν, δεν μένει παρά να γίνει προσπάθεια για αποκατάσταση της ζημιάς δηλαδή για μια νέα δημιουργία. Κάπως έτσι προχωρά η ιστορία, κάπως έτσι πορεύονται άτομα, οικογένειες, κοινωνίες και Λαοί, μέσα από καταστροφές-φυσικές και μη-και αναδημιουργία.

  Πάνω σ' αυτήν την ρεαλιστική-ωμή θα έλεγα-προσέγγιση και της νέας καταστροφής που έπληξε τον περασμένο μήνα το νησί μας, μπορούν και πρέπει να στηριχθούν προτάσεις και δράσεις που θα αναδείξουν και θα μετατρέψουν την ίδια τη συμφορά σε ευκαιρία αναγέννησης και αναδημιουργίας.

  Εξυπακούεται ότι, οπωσδήποτε πρέπει να εντοπισθούν και να αναδειχθούν τα αίτια της τόσο μεγάλης καταστροφής, οι πιθανοί υπεύθυνοι και-αν καταστεί δυνατόν-να βρεθεί ο φυσικός αυτουργός.

  Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για τραγικό παιχνίδι της μοίρας η οποία “διάλεξε” τη χρονιά που η Χίος γιορτάζει τα 100 χρόνια ελεύθερου βίου για να την πλήξει τόσο βίαια και τόσο οδυνηρά. Κόντρα σ' αυτό το περίεργο παιχνίδι, κόντρα σε κάθε απαισιόδοξο σενάριο και προφητεία που μιλάει για “οριστικό μαράζωμα του νησιού μας”, όλοι πρέπει να στρατευθούμε στο στόχο της αναδημιουργίας.

  Ευρωπαϊκοί Θεσμοί, Κρατικές και Τοπικές Αρχές, η Εκκλησία, τα Σχολεία, Μ.Μ.Ε., Εθελοντικές Οργανώσεις, Πανεπιστημιακές Σχολές, εύποροι Χιώτες ντόπιοι αλλά και της διασποράς, πληγέντες και μη συντοπίτες, ο καθένας με τον τρόπο του μπορεί και πρέπει να στηρίξει τη γενική προσπάθεια αναδημιουργίας και αναγέννησης του καμένου κομματιού της Χίου.

  Μια προσπάθεια που ήδη άρχισε και δεν πρέπει να αποβλέπει μόνο σε πρόσκαιρα οφέλη αλλά σε μακροχρόνιο σχέδιο δράσης που θα αποδώσει καρπούς σε βάθος χρόνου και επιπλέον θα έχει αντοχή στο χρόνο. Είναι ελπιδοφόρο και παρήγορο το ξύπνημα της εθελοντικής συνείδησης που αν αξιοποιηθεί σωστά από τις Τοπικές Αρχές και αν στηριχθεί επαρκώς μπορεί να κάνει θαύματα. 'Ομως αυτό και μόνο δεν αρκεί.

  Ταυτόχρονα με τη σχεδιαζόμενη προσπάθεια αναγέννησης των καμένων, απαιτείται να ΦΥΛΑΧΘΟΥΝ και να ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΘΟΥΝ ως κόρη οφθαλμού τα εναπομείναντα δάση μας-έστω τα μικρά και λίγα-αλλά και οι δενδρώδεις καλλιέργειες της υπόλοιπης Χίου που, ευτυχώς, είναι ακόμη αρκετές.

  Οι πυρκαγιές που μπορούν να ανάψουν ανά πάσα στιγμή από βέβηλα χέρια και διεστραμένα μυαλά, από απερισκεψία και ανοησία ουκ ολίγων, αλλά και από άλλα αίτια (κεραυνοί, αυτανάφλεξη σκουπιδιών, δίκτυα ΔΕΗ κ.λ.π.), απειλούν να εξαφανίσουν ό,τι μας έχει απομείνει. 'Αρα απαιτείται σχεδιασμός και χρηματοδότηση προληπτικών δράσεων ΚΑΙ ΓΙ' ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ.

Είναι π.χ. αδιανόητο-και όμως συμβαίνει-να γίνεται φυσική και τεχνητή αναδάσωση σχεδόν σ' ολόκληρη τη Χίο και κανένας δασικός πυρήνας να μην προστατεύεται από ενδεχόμενη πυρκαγιά που ακόμη και έρπουσα, με καύσιμη ύλη την αστυφίδα, τον ασπάλαθρο και την λοιπή άφθονη άγρια ποώδη βλάστηση, μπορεί να “τρέξει γρήγορα” αν πνέουν δυνατοί άνεμοι και αν δεν υπάρχουν δρόμοι προσπέλασης. Είναι απορίας άξιον γιατί, επί τόσο χρόνια δεν δημιουργούνται ζώνες πυροπροστασίας γύρω απ' αυτούς τους πυρήνες τόσο τους φυσικούς όσο και αυτούς που δημιουργεί τεχνητά το Δασαρχείο και η εθελοντική δράση ιδιωτών και Σωματείων.

 Το έργο φαντάζει κοστοβόρο και τιτάνιο. 'Οντως έτσι είναι. 'Ομως κάποια στιγμή πρέπει να αρχίσει. 'Οσο υπήρχαν ρετσινάδες στα δάση μας, όσο υπήρχαν κάτοικοι στα χωριά μας που καλλιεργούσαν τα κτήματά τους και είχαν οικόσιτα ζώα που χόρταιναν με χορτάρια και κλαδιά, ναι μεν φωτιές εκδηλωνόταν όμως ήταν ελεγχόμενες χωρίς να προκαλούν μεγάλες ζημιές.

  Τώρα ούτε ρετσινάδες υπάρχουν, ούτε αρκετοί χωρικοί μένουν στα χωριά μας. Κάθε σχεδιασμός που πάει να γίνει, κατ' ανάγκη θα στηριχθεί σ' αυτά τα δεδομένα. Και κάτι τελευταίο.

-Η οικονομική κρίση που βιώνουμε και μας έχει πλήξει όλους, πιθανά θα αποδειχθεί “σύμμαχος” στην όλη προσπάθεια για αναγέννηση τόσο των καμένων δενδροκαλλιεργειών (σχίνος, εληά, λοιπά οπωροφόρα δέντρα) όσο και της κτηνοτροφίας και της μελισσοκομίας. Λογικά θα θελήσουν αρκετοί συμπατριώτες μας να ΞΑΝΑΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΝ προς κύριο ή συμπληρωματικό βιοπορισμό φθάνει να στηριχθούν επαρκώς-οικονομικά και ηθικά- από τους αρμόδιους Φορείς.

 Το ευχόμεθα και το περιμένουμε.