Έφυγε ο σπουδαίος Μάνος Ελευθερίου, ανήμερα της Αγίας Μαρκέλλας

Η Ελλάδα θρηνεί για την απώλεια του Μάνου Ελευθερίου.
Ο μεγάλος ποιητής, στιχουργός και πεζογράφος έφυγε τα ξημερώματα σε ηλικία 80 χρόνων, από ανακοπή καρδιάς.
Ανήμερα της Αγίας Μαρκέλλας, της Αγίας που με μοναδικό τρόπο την έκανε γνωστή (σε μουσική Δήμου Μούτση και με τη φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου).

Άλλος για Χίο τράβηξε – 1972

Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Δήμος Μούτσης
1η εκτέλεση: Δημήτρης Μητροπάνος

Στα καλντερίμια συζητούν
ως το πρωί γειτόνοι
μα σκοτεινιάζει ο καιρός
και στις καρδιές νυχτώνει

Άλλος για Χίο τράβηξε πήγε
κι άλλος για Μυτιλήνη
κι άλλος στης Σύρας τα στενά
αίμα και δάκρυα πίνει

Σε πανηγύρι και γιορτή
απ’ την Αγιά Μαρκέλλα
σ’ αγόρασα χρυσή κλώστη
και κόκκινη κορδέλα

Άλλος για Χίο τράβηξε πήγε
κι άλλος για Μυτιλήνη
κι άλλος στης Σύρας τα στενά
αίμα και δάκρυα πίνει

Άφησε πίσω του μια βαριά παρακαταθήκη πολιτισμού και αξιών, ένα ογκώδες λογοτεχνικό έργο και μία κριτική σκέψη -τομή στα ελληνικά γράμματα και τις Τέχνες. Με τη χαρακτηριστική του ευγένεια και τη νηφάλια φωνή του κράτησε για δεκαετίες συντροφιά και άνοιξε νέους δρόμους σκέψης και στοχασμού στους ακροατές μέσα από τη συχνότητά του Β΄προγράμματος της ΕΡΑ. Το 2013 ο Μάνος Ελευθερίου, βραβεύθηκε για την συνολική προσφορά του από την Ακαδημία Αθηνών.

Μάστορας του λόγου και της Τέχνης. Ένας λόγιος κοσμοπολίτης με μία ιδιαίτερη ευγένεια και απλότητα, ο Μάνος Ελευθερίου, έγραψε τους στίχους για πάνω από 400 τραγούδια, τα οποία «φόρεσαν» τις μελωδίες των σπουδαιότερων Ελλήνων συνθετών. Εκπρόσωπος της «αγιασμένης» γενιάς των δημιουργών της Μεταπολίτευσης, ξεκίνησε το ταξίδι του στις λέξεις, σε ηλικία 24 ετών με την ποιητική συλλογή «Συνοικισμός». Δύο χρόνια αργότερα, εξέδωσε δύο διηγήματα, ενώ εισέρχεται στο χώρο της δισκογραφίας με τους στίχους από τους «Ρημαγμένους Κήπους» σε συνθέσεις του Χρήστου Λεοντή.
Η «Νυχτερίδα», «Το τρένο φεύγει στις οχτώ» και άλλα 10 τραγούδια είναι τα βιώματά του , κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας, που φτάνουν στα χέρια του Μίκη Θεοδωράκη και ντύνονται με μοναδικές μελωδίες.

Το 1971 έρχεται η συνεργασία με το Δήμο Μούτση και ο δίσκος «Άγιος Φεβρουάριος»Ακολουθεί η «Θητεία» με το Γιάννη Μαρκόπουλο, η συνεργασία με τον Σταύρο Κουγιουμτζή, τον Θάνο Μικρούτσικο, τον Χρήστο Νικολόπουλο, τον Σταύρο Ξαρχάκο, τον Γιάννη Σπανό και πάρα πολλούς ακόμα. Δημιούργησε διαχρονικά και αληθινά τραγούδια που «φωτογραφίζουν» κάθε στιγμή της ζωής. Τραγούδια του ερμήνευσαν εξαιρετικοί τραγουδιστές. Ανάμεσά τους ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Δημήτρης Μητροπάνος, ο Γιώργος Νταλάρας, η Βίκυ Μοσχολιού, ο Χρήστος Θηβαίος.
Ο Μάνος Ελευθερίου έγραψε διηγήματα, παιδικά βιβλία και μυθιστορήματα με πιο γνωστό «Ο καιρός των Χρυσανθέμων». Εργάστηκε ως επιμελητής βιβλίων, αρθογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός.
Εικονοποιός του έρωτα και της ζωής, χωρίς να έχει σπουδάσει μουσική ξέρει να τη διαβάζει. Χαρακτηριστική περίπτωση το «κάτω από τη μαρκίζα».
Με παρομοιώσεις και μεταφορές ενώνει την Ελλάδα μέσα σε λίγους στίχους, και εντάσσει συχνά την αντίθεση μέσα σε μια μόνο φράση, κάνοντας το ανέφικτο, εφικτό.
Γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου 1938 στην Ερμούπολη της Σύρου. Από παιδί είχε μια αδυναμία στην ελληνική γλώσσα. Λαχταρούσε να ρουφήξει τον κόσμο όλο μέσα σε λίγες γραμμές. Ιδιαίτερη η προτίμησή του στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, έκδηλη συχνά και στα τραγούδια του.
Ο Γιώργος Νταλάρας έχει πει γι’ αυτόν: «Είναι άνθρωπος κλειστός με πολύ ανοιχτό βλέμμα» και η Ελένη Τσαλιγοπούλου τον είχε χαρακτηρίσει από τους πιο ροκ και κανονικούς ανθρώπους που έχει γνωρίσει. Ο Σταύρος Κουγιουμτζής είχε πει για εκείνον πώς είναι αυθεντικός, σεμνός και με υψηλή αίσθηση της τέχνης σε κάθε της μορφή, ενώ ο Δημήτρης Μητροπάνος τον έχει χαρακτηρίσει ως το γελαστό πρόσωπο που εκπέμπει καλοσύνη και αγάπη.
Ο Μάνος Ελευθερίου περνά στο πάνθεον των μεγάλων Ελλήνων Δημιουργών, όχι μόνο γιατί έγραψε σπουδαία τραγούδια αλλά γιατί με το μεγαλείο της απλότητας του και την ευγένειας του έγινε δάσκαλος και εμπνευστής ζωής.
Τα συλλυπητήρια
«Ο Μάνος Ελευθερίου ανήκει, εδώ και πολλά χρόνια, στην χορεία των μεγάλων Πνευματικών μας Ανθρώπων, για τους οποίους ο θάνατος είναι το πέρασμα στην αιωνιότητα που δικαιωματικώς τους αναλογεί. Αιωνία η Μνήμη του» τονίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος σε ανακοίνωση για τον θάνατο του Μάνου Ελευθερίου.

Πηγή: ΕΡΤ1, Πρώτο Πρόγραμμα, ΑΠΕ-ΜΠΕ